Sacramentaire à l'usage de la cathédrale d'Elne (Catalogne, 1200)

Notice créée le 2024-12-26 à 16:01 par Nicolas Ruffini-Ronzani (nruffini).

Sacramentaire à l'usage de la cathédrale d'Elne (Catalogne, 1200)

0195

Manuscrit complet

Seconde moitié du XIIe siècle

(Elne, Catalogne)

The text is in six parts: the Temporal, the Ordo of the Mass, the Sanctoral, the Common of the Saints, the Dedication of the Church, Votive Masses, as follows:

I. ff. 1-44v [Temporale], f. 1, [Dominica IIIa post octabam Theophaniae corporis. ut ea que pro peccatis nostris patimur. te adiuuante uincamus. Per. [Moeller, Corpus orationum, 749]1113; f. 1v, Dominica in Septuagesima; f. 2, Benedicite cinera; f. 2v, Deus qui non mortem sed pen tenciam (sic) desideris peccatorum; Recognosce; Praesta q.o.D. fidelibus tuis; Praef.; Percepta nobis.; Inclinantes se.; f. 3, Feria V; f. 3v, Feria VI; Sabbato; f. 4, Dominica in XL.; f. 4v, Feria II; Feria III; f. 5, Feria V; f. 5v, Feria VI; f. 6, Sabbato; f. 6v, Dominica IIa in XL.; f. 7, Feria II.; Feria III.; f. 7v, Feria IIII.; f. 8, Feria V.; Feria VI.; f. 8v, Sabbato.; f. 8v, Dominica III.; Feria II.; f. 8v, Feria III.; Feria IV.; f. 10, Feria V.; f. 10v; Feria VI.; Sabbato.; f. 11, Dominica IIII; Feria II; f. 11v, Feria III; Feria IIII; f. 12, Feria V; f. 12v, Feria VI; f. 13, Sabbato.; Dominica in passione Domini; f. 13v, Feria II.; Feria III.; f. 14, Feria IIII; f. 14v, Feria V; Feria VI; f. 15, Sabbato; f. 15v; Dominica in ramis palmorum; Feria II; f. 16, Feria III; f. 16v, Feria IIII; f. 17, Feria V; In cena Domini; f. 17v, In hac die corpus sanguis Domini in crastinum seruetur; VIIIIa. Induatur facis uestibus et ac- [f. 18] –cedat sacerdos ad altare dicat. Oremus; Inde legatur sine salutacione Passio Domini secundum lohannem; f. 20v, Sabbato Sancto. Exultet; f. 23, Benedictio incensi; f. 24, Lectio Ia ita incohatur; f. 24v, His expletis agatur baptisterium; f. 25v, In die sancti Pasche; f. 26, Feria II; f. 26v, Feria III; f. 27, Feria IIII; f. 27v, Feria V; f. 28, Feria VI; f. 28v, Dominica in octabas Pasche; f. 29, Dominica Ia post octabas; Dominica II post octabas; f. 29v, Dominica III post octabas; f. 30, Dominica IIII post octabas; Feria II. In rogaciones; f. 30v, Vigilia ascensionis Domini; In die ascensionis Domini. Missa; f. 31, Dominica post ascensionem; f. 31v, Sabbato in uigilia Pentecosten; f. 32, Deinde agatur baptisterium sicut in uigilia Pasche; f. 32v, In die sancto Pentecosten. Missa; f. 33, Feria II; Feria III; f. 33v, Feria IIII; Feria V; f. 34, Feria VI; Sabbato; f. 35 Dominica in octabas Pentecosten; Dominica Ia post octabas Pentecosten; Dominica II post octabas; f. 42, Dominica XXIIII [f. 42v] Excita Domine quesumus tuorum fidelium; Oracio ante altare. Ante conspectum diuine maiestatis tue. Rem asisto. Qui uocate noem sanctum tuum presummo.; [f. 43v], Alia. Deus qui de indignis dignos facis. Ymnus angelicus. Gloria in excelsis Deo. Ymnus apostolicum. Credo in unum Deum; [f. 44], Ad corporalem. Intus conspectus quesumus Domine hec nostra munera. Ad mixtum. Ex latere Christi sanguis et aqua exisse proibetur et ideo, [f. 44v] partiter comiscimus. Ut omnipotens et misericors Deus. Utrumque ad medelam animarum nostraum santificare dignetur. Per [2 lines only written, the remainder of the page blank]. II. ff. 45-49 [Ordo missae], f. 45, hoc altare, qui hec munera tue maiestati oblate; Per omnia secula seculorum; Vere dignum et iustum est. equum et salutare. Nos tibi simper et ubique. Grtias agree; f. 45v, Oratio. Aperi domine hos meum ad b3enedicendum nomen tuum, mundaque cor meum ab omnibus uariis et nequissimis cogitationibus, ut exaudiri merear deprecans te pro populo quem elegisti (cf. Gregorius Magnus, Liber sacramentorum, in PL 78, col. 228, note); f. 45v, Te igitur; Ad accipiendum corpus et sanguini; f. 49 (addition in the lower margin by a southern hand of the fourteenth century): Domine sanct pater omnipotens eterne Deus, da michi hoc corpus et sanguinem filii tui, ita hodie sumerer ut mereat pro illud remissionem omnium peccatorum meorum accipere, et tuo sancto Spiritu repleri, quia tu es Deus benedicere preter te non est alter cuius regnum permanent gloriosum per infinita secula seculorum.

III. f. 49v-8o [Sanctorale], f. 49v, Incipiunt orationes sanctorales. In primis Natale sancti Stephani; Sancti Johannis apostolic; f. 40, Natale Innocentium; f. 50v, Sancti Thomas episcopi et martyris; Silvestri papae et confessoris; f. 51, Felicis in pincis; Marcelli papae; f. 51v, Prisce virginis; Fabiani episcipo et Sebastiani; f. 52, Sanctae Agne virginis; f. 52v, Natale sancti Vincencii martyris; Conversio sancti Pauli; f. 53, Agnetis II; f. 53v, Purificatio sancte Marie; f. 55, Sancta Agatha; f. 55v, Sancti Valentini martyris; Kathedra Sancti Petri; Vigilia sancti Mathie apostoli [23 February]; f. 56, Sancti Gregorii papae et confessoris [12 March]; f. 56v, Sancti Benedicti [21 March]; Annunciatio sanctae Marie; f. 57, Tiburcii, Valeriani, Maximi, Georgii martyrum [4 April]; Sancti Marchi evangeliste; Vigilia apostolorum Philippi et Jacobi [30 April]; In die Philippi et Jacobi [1 May]; f. 57v, Inventio Sanctae Crucis; f. 58, Alexandri, Eventi et Theodoli; Johannes ante portam latinam; f. 58v, Inventio sancti Michaelis [8 May]; Nerei et Achillei et Pane; f. 59, Marie ad interes; Urbani papae et martyris [25 May]; Marcellini et Petri [1 June]; f. 59v, Medardi confessoris [8 June]; f. 60, Primi et Feliciani; Vigilia sancti lohannis Baptiste; f. 61, Sanctorum Iohannis et Pauli; Leonis papae et confessoris eodem die; Vigilia apostolorum Petri et Pauli [28 June]; f. 62, Celebracio sancti Pauli apostoli [30 June]; Octaba apostolorum Petri et Pauli [6 July]; f. 62v, Septem fratrum; Translatio sancti Benedicti; f. 63, Margarite virginis; Juste et Rufine [29 July]; f. 63v, Marie Magdalene [22 July]; Apollinaris [23 July); f. 64, Vigilia sancti Jacobi, In die sancti lacobi; Adbon et Sennen; f. 64v, Vincula sancti Petri [1 August]; f. 65, Sancti Felicis Gerundinensis [1 August]; Eodem die sanctorum Macabeorum; Invencio sancti Stephani; f. 65v, Transfiguracione Domini; f. 66, Sixti papae; Justi et Pastoris; Donati martyris; f. 66v, Ciriaci martyris; Vigilia sancti Laurentii; f. 67v, Tiburcii martyris; Natale sancti Ypoliti. Ia missa; f. 68, Vigilia sancte Marie; f. 69, Sancti Agapiti martyris; Timothi et Simphoriani; Vigilia sancti Bartholomei; f. 69v, Augustini episcope; f. 70, Decollatione sancti lohannis Babtiste; Felicis et Audacti; f. 70v, Egidii abbatis, Nativitas sancte Marie; f. 71, Protasi et lacincti; f. 71v, Exaltatione Sancte Crucis; Cornelii et Cipriani; f. 72, Vigilia sancti Mathei apostoli et evangeliste; f. 72v, Mauricii cum sociis; Cosme et Damiani; f. 73, Dedicatione sancti Michaelis; f. 73v, Calixti papae et martyris; Luche evangeliste missa; f. 74, Vigilia apostolorum; In die Symonis et lude; f. 74v, Vigilia alia omnium sanctorum; f. 75, Quattuor coronatorum; f. 75v, Passe ymmagi; III idus sancti Martini; f. 76, Sancti Brici [13 November]; Sancti Romani [priest at Le Mans; priest at Blaye, 24 November]; f. 76v, Sancte Cecilie virginis [22 November]; Sancti Clementis; f. 77, Felicitatis; Grisogoni; Sancti Saturnini; f. 77v, Vigilia sancti Andree; f. 78, Crisanti, Mauri et Dane [1 December]; Sancti Nicholai episcope; f. 78v, Leocadie [December]; Eulalie virginis [10 December]; f. 79, Pauli episcopi et confessoris [11 December]; Lucie virginis; f. 79v, Vigilia sancti Thome; Natalis sancti Thome apostolis; Barnabe.

IV. ff. 80-81v [Commune sanctorum.], f. 80, In natalis unius martyris et episcopi. Oratio; f. 80v, Plurimorum martyrum; Unius confessoris; f. 81, Plurimorum confessorum; Confessorum abbatum; Unius virginis; f. 81v, In plurimorum virginum; Alia mis- sam unius virginis… Leocadie;

V. f. 81v-82 In dedicatione ecciesie. Missa;

VI. ff. 82-94v, [Missae votivae.], f. 82, Missa de sancta Trinitate; f. 82v, Commemoracione sancte Crucis; f. 83, Commemoracione beate Marie; f. 83v, Missa de sancti Michaelis; Missa de pace; f. 84, Missa de omnibus sanctis; f. 84v, Pro qualicumque tribulacione; Pro omnibus locis sanctis; f. 85, Pro congregacione; Pro familianibus missam; f. 85v, Missa pro tentacione carnis; f. 86, Missa pro iter agentibus; f. 86, Missa pro amico fidele; Pro infirmos missam; f. 87, Pro tempestate. Missa; Pro pluuia. Oratio; f. 87v, Contra iudices malum; Pro serenitatem; f. 88, Pro peccatis; Contra paganos; f. 88v, Pro uiuis et defunctis; f. 90, Pro nubcias; In agentibus defunctorum. In deposicione defuncti; f. 90v, Missam pro apostolocis et episcopis; f. 91, Missa pro sacerdotibus; f. 91v, Missam pro fratribus; In anniuersario; f. 92, Missa unius defuncti; Pro parentibus; f. 92v, Pro feminis; f. 93, Missa unius defuncti; Missa pro eo qui penitenciam petit et non valet accipere; f. 93v, Missa pro uiuis et defunctis; f. 94, Incipiunt sancti euangelii secundum lohannem. In principio erat uerbum; f. 94v, Trinitatis sancti lohanni. In illo tempore, dixit lesus discipulis suis. Cum uenerit paraclitus quem II.

-

196 x 180 mm

94 fol.

Parchemin

TextManuscripts. Les Enluminures

-

Notice bibliographique complète : https://www.textmanuscripts.com/medieval/sacramentary-cathedral-elne-60551?country[]=france&inventorySearch=2&p=7

Nicolas Ruffini-Ronzani, « Sacramentaire à l'usage de la cathédrale d'Elne (Catalogne, 1200) », in GUARD : Guarantee Unpreserved Archives Remain Documented, Nicolas Ruffini-Ronzani et Sébastien de Valeriola (éds.), n° 0195, 2024, URL : https://guard.ulb.be/doku.php?id=notice:manuscrit:0195.