====== Miscellanée renfermant des sermons ainsi que des textes dévotionnels et mystiques (Flandre ?, vers 1500) ====== Notice créée le 2024-08-21 à 14:10 par Nicolas Ruffini-Ronzani (nruffini). === Titre === Miscellanée renfermant des sermons ainsi que des textes dévotionnels et mystiques (Flandre ?, vers 1500) === Identifiant GUARD === 0073 === Statut === Manuscrit complet === Date === Vers 1500 === Lieu === Anciens Pays-Bas, probablement Flandre === Contenu === ff. 1-4v, Sermon: heading: Feria quarta cinerum. Sermo; incipit, ˝Convertimini ad me in toto corde vestro jejunio et fletu et planctu… Dominus anime devote in Christo…˝ [not recorded in Schneyer]; ff. 5-8v, Sermon: heading: Sermo quomodo merito debemus deo servire; incipit, ˝Nemo potest duobus dominis servire… Primo propter creationem…˝ [not recorded in Schneyer]; ff. 9-16v, Sermon: heading: Sermo quod inpedimenta perfectus sunt septem; incipit, ˝Puer autem crescebat…Sicut puer Jesus crevit…˝ [Schneyer, VIII, p. 572, no. 16, T 7: Munich, Stadtbibl., Clm 2702, anonymous collection datable fourteenth century]; ff. 17-23v, Sermon: heading: Sermo exquisitissimus atque notabilissimus de dilectione proximi; incipit, ˝Hec mando vobis ut diligatis…In verbis premissis… ˝ [not recorded in Schneyer]; ff. 24-24v, blank; ff. 25-31, Sermon: heading: Sermo notabilis; incipit, "Qui est ex deo verba dei audit… Queritur quid magis sit…" [Schneyer, V, p. 530, no. 71, T 23: “Thesaurus novus” (Sermons for the Temporal), 5 manuscripts recorded and an incunable edition, Strasbourg, 1491 (see Schneyer, V, p. 525)]; ff. 31v-32v, blank; ff. 33-40v, Sermon: heading: Sermo notabilissimus atque saluberrimus de locutione; incipit, "De omni verbo otioso… Sciendum quod quatuor sunt…˝[not recorded in Schneyer]; ff. 41-51, De vicio murmuris contra prelatos; incipit, ˝Ad huius detestationem. Sciendum est… ˝; ff. 51-56v, Sermon: heading: Sermo devotus de nativitate domini nostri Jesu Christi; incipit, ˝Evangeliso vobis gaudium magnum…Unde notandum quod omnes…˝ [anonymous sermon, perhaps the same as in Paris, BnF, MS lat. 15005, ff. 154v-155]; ff. 57-61v, Sermon, Collectio Parati sermones (anonymous), fourteenth century: heading: In cena domini vel in die festo corporis Christi Sermo de expositione missem; incipit, ˝Accepit Jesus panem et benedixit fregit et dedit… Hodie, fratres charissimi summus…˝ [Schneyer, IV, p. 529, no 89, T 25]; ff. 61v-64, Sermon and exemplum: heading: Sequitur unum notabile de dulcissimo ac amantissimo nomine Jesu atque piissimo; incipit, ˝Notandum. Sciendum autem quod hoc nomen benedictum…˝; exemplum (f. 63v):˝In Britannia erat quedam monialis que in consuetudine habebat nomen …˝; f. 64v-67v, De ingratitudine hominis; incipit,˝Recordare O homo quam grave peccatum sit… ˝; f. 68, Excerpts from Iohannes Mauburnus, Directorium horarum solvendarum: heading: Notate diligenter; incipit, ˝Fili mi noli negligere disciplinam domini… ˝ [see Morvay and Grube (1974), p. 243; see also study by Debongnie (1927)]; f. 68v, blank; ff. 69-72, Sermon: heading: Sermo; incipit, ˝Fili prebe ( ?) michi cor tuum…Notandum quod deus petit cor...” [not recorded in Schneyer]; f. 72v, blank; ff. 73-75v, Sermon, Eckardus: Sermo brevis pro cenobitis; incipit, ˝Si quis vult post me venire…Abnegat semetipsum…˝ [Schneyer, II, p. 21, no. 94, C 4; published in Decker (1957)]; ff. 76-76v, blank; f. 77, Short poem on wine: incipit, “Vino quando bibo / Tristari non bene quibo…”; explicit, “Sed si plus quod bibam – kan – glas – kruyck omnia frangam” [on this poem see Wattenbach,˝Die Anfänge latein. profaner Rythmen des Mittel Alters,˝ in Zeitschrift für deutsches Alterthum, 15 (1872), p. 501 (quoted in the In principio database)]. The three words in Dutch all designate containers for liquids, here wine: “kan” (jug, pitcher, pot), “glas” (glass), and “kruyck” (pitcher). The sense of the poem is that wine makes all sadness disappear. f. 77v, blank; ff. 78-83, Sermon: heading: Sermo notabilis et salubris; incipit,˝Simile est regnum celorum decem virginibus… In verbis praemissis tria...˝ [see Schneyer, I, p. 122, no. 411, S 83, although not a perfect match]; ff. 83-94, Sermon: heading: Sequitur sermo notabilis et fructuosus ex diversis collectus de festivitate ac solennitate omnium sanctorum; incipit, ˝Gaudete et exultate quoniam […] vestra copiosa … Si charissime diligenter…˝ [not recorded in Schneyer]; ff. 95-95v, blank; ff. 96-106v, Sermon, Collectio Parati sermones (anonymous), fourteenth century: heading: Sermo de sancto spiritu; incipit, ˝O quam bonus et suavis est domine spiritus tuus in nobis…˝ [Schneyer, IV, p. 532, no. 113, T 39]; ff. 106v-107v, Sermon, Collectio Parati sermones (anonymous), fourteenth century: Sermo notabilis; incipit, ˝Omnis qui irascitur…In verbis propositis prohibet…˝ [Schneyer, IV, p. 534, no. 135, T 46]; ff. 108-110v, blank; ff. 111-112v, Excerpts from Pseudo-Augustinus, De virtute psalmorum: heading: Augustinus de virtute psalmorum ait; incipit, ˝Si intentus consideres in psalmis invenies ibi…˝; ff. 113-114v, Nota de repetitione horarum Johannes Crisostomus; incipit, ˝Non sunt iteranda semper a religiosis que fuerint…˝; followed by exempla and readings on the canonical hours; ff. 114v-120v [145-149], Sermon: heading: Incipit sermo de adventu domini nostri salvatoris; incipit, ˝Prepara te in occursum…In verbis propositis hortatur nos propheta…˝ [see attribution to Lucas de Bitonto in Schneyer, IV, p. 50, no. 12, T 4, with a slightly different beginning: ˝In his verbis nos hortatur propheta…˝]; followed by considerations on the 15 signs preceding the Last Judgment: “Item sciendum quod beatus Jheonius [Jheronimus](?) in annalibus iudeorum invenit signa quindecim precedentia extremum iudicium sed utrum continue future sint…”, with first six signs copied on ff. 119-120v and signs 7-15 copied on ff. 145-149 (the latter folios misbound); ff. 121-126v, Sermon, Collectio Parati sermones (anonymous), fourteenth century: heading: Sermo brevis in festo penthecostes; incipit, ˝Si quis diligit me sermonem meum servabit…In verbis istis propositis dominus duo facit…˝ [Schneyer, IV, p. 531, no. 112, T 39]; ff. 127-128, [Investiture Ceremony for Nuns], heading: Modum recipiendi ad investitionem et qualiter sit peragendum; incipit, “Vestienda ducatur sicut moris est ante gradus altaris…”; f. 128v, blank; ff. 129-136, Sermon: heading: Sermo quomodo debemus refrenare linguas nostras; incipit, ˝Si quis putat se religiosum esse…˝ [not recorded in Schneyer; also found in another manuscript kept in Kassel, Landesbibliothek, 155, f. 82; see K. Wiedemann(1994)]; f. 136v, blank; ff. 137-142v, De vita et moribus bonorum religiosorum ad laudem et gloriam nostri salvatoris; incipit, ˝Astricti sint religiosi / Noto castitatis / Ac obediencie atque pauperatatis…˝; explicit, ˝Expliciunt rhythmi de vita monastica et moribus bonorum religiosorum Jesus Christus nos perducat ad regna celorum. Amen˝; ff. 142v-143, Six Temptations of the devil, heading: Notandum quod dyabolus temptat sex modis; followed by four other deceitful manners: “Et quamvis multis modis temptet quatuor tantum modis specialiter decipit et fallit…”; ff. 143-144v, Various “Nota”: Nota ex secunda parte vite Jesu; Nota Ezechielis…etc.; ff. 145-160, Misbound folios that should be placed after f. 120v., with further “Nota” on the Last Judgment. Source : [[https://www.textmanuscripts.com/medieval/devotio-moderna-monastic-60422?country[]=the-low-countries&inventorySearch=4&p=81]] === Retranscription === - === Dimensions === 110 x 160 mm === Nombre de feuillets === 160 fol. === Support === Papier === Lieu de mise en vente === TextManuscripts. Les Enluminures === Date de mise en vente === - === Signalement dans la bibliographie === - === Reproduction photographique === {{:notice:manuscrit:miscellanee_flandre_1500.jpg?400}} === Pour citer cette notice === Nicolas Ruffini-Ronzani, « Miscellanée renfermant des sermons ainsi que des textes dévotionnels et mystiques (Flandre ?, vers 1500) », in //GUARD : Guarantee Unpreserved Archives Remain Documented//, Nicolas Ruffini-Ronzani et Sébastien de Valeriola (éds.), n° 0073, 2024, URL : [[https://guard.ulb.be/doku.php?id=notice:manuscrit:0073]].